Dünya'da 20.000'in üzerinde orkide türü bulunmaktadır. Bu türlerin %90'ı tropikal bölgelerde yaşamaktadır. Ülkemizde de 160 orkide türü doğal olarak bulunur. Evlerde, ofislerde vb. iç mekanlarda kullandığımız orkideler özel sera ortamlarında üretilmekte olup bunlar Phalaenopsis, Cymbidium, Dendrobium, Oncidium, Cattleya, Vanda ve Epidendrum gibi türlerdir.

Genel

Orkide nazik, aynı zamanda uzun ömürlü, şık bir süs bitkisidir. Çiçekleri, türlere ve bitkinin kalitesine göre 2-4 ay bitki üzerinde kalır. Uygun şartlar sağlandığında uzun yıllar dayanır ve yılda 2 kez çiçek açar. Orkidelerin diğer bitkilere göre kök sistemleri farklıdır. Kökler hava kökleridir. Işık, hava ve neme ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle şeffaf saksıya dikilir ve saksıya tutunmaları amacıyla ağaç kabuğu gibi boşluklu ve nemi tutan materyal seçilir. Eğer orkidenizi görsel amaçlı şık bir saksıda tutuyorsanız ve bu saksı ışık geçiren bir saksı değilse arada bir onu ışık alacak bir ortama koyup ödüllendirin.

Ortam Şartları

Orkideler nemli ve sıcak ortamları severler. Sıcaklık 16-25 C aralığında olabilir. Oda sıcaklığı idealdir. Aydınlık ortamları severler. Direk güneş ışığı almamasına özen gösterilmelidir. Isı kaynağına çok yakın olmamalıdır.

Sulama

Orkidelerinizi sularken mutlaka temiz içme suyu veya yağmur suyu kullanın.  Suyu oda sıcaklığında dinlendirin. Kendi saksısından daha büyük, deliği olmayan bir kap içine su koyup, saksının yarısına kadar suya daldırın. 5 dakika kadar bekletin. Sudan çıkarıldığında mutlaka süzdürün. Haftada 1 kez bu şekilde sulanabilir. Nem dengesini sağlamak adına yapraklara su püskürtülebilir. Alt tabakta su bırakılmamalıdır. Orkideniz kendi şeffaf saksısıyla dekoratif bir saksı içindeyse mutlaka suyla direk teması önlemelidir.

Budama

Üst budama ve kök budaması olarak yapılmalıdır. Orkidelerinizi, çiçekleri açıp kuruduktan sonra, çiçek ana sapını alttan sayarak 3. boğumun üzerinden budayın. Eğer ana sap tamamen kurumuşsa en dipten kesin. Kurumuş, çürümüş yaprakları da en dipten kesebiliriniz. Mümkünse keskin ve temiz alet kullanın. Saksıdan taşan hava kökleri kurumuşsa budayın. Saksı değişimi veya toprak yenilemesi yaparken kökleri tüm kabuklardan arındırın. Varsa kuru, çürük veya sağlıksız kökler, en dipten kesin. Hava kökleri ne kadar sağlıklıysa bitkinizde o kadar sağlıklı ve mutlu demektir.

Saksı değişimi

Orkideleriniz goncalı ve çiçekli ise zorunlu haller dışında saksı değişimi yapmayın. Çiçekler kuruduktan sonra üst budamasını yapın. Kuruyan veya zarar görmüş yaprak ve kökleri kesin. Orkidenizi saksısından çıkarın ve sadece kökler kalacak şekilde kabuklardan tamamen ayırın. Kurumuş, çürümüş veya sağlıksız kökler varsa kesin. Mümkünse yeni, şeffaf ve altı delik saksı kullanın. Mevcut saksıyı kullanacaksanız saksıyı iyice temizleyin. Saksının altına biraz kabuk atın. Bitkinizi yerleştirin ve nazikçe kökleri saracak şekilde kabuk ilave edin ve sulayın. İlk birkaç sulamayı üstten yapın. Eğer dikimin hemen ardından suya daldırma metoduyla sularsanız kabuklar su üstüne çıkabilir.

Gübreleme

Orkidelerin, daha sağlıklı daha uzun ömürlü olması için düzenli gübrelenmeye ihtiyaçları vardır. Ayda 1 kez gübreleme yapabilirsiniz. Sulama suyunun içine bitki besini ekleyerek, yukarıda yazılı sulama metoduyla daha iyi bir sonuç alabilirsiniz.

Dinlenme Dönemi

Orkidelerinizin çiçekleri kuruduktan sonra, gerekli budama, saksı değişimi vb. işlemleri yapıp bitkinizi dinlenmeye bırakın. Bitkinin yeni yaprak açması, yeni filiz ve gonca oluşturması için daha serin ve daha az ışık alan bir ortama taşıyabilirsiniz. Kabukların nem durumuna göre haftada 1 kez, hatta 10 günde 1 kez sulayın. Ayda 1 kez gübreleme yapın. İyi bir bakımın ardından orkidenizin yeniden filizlendiğini göreceksiniz. Filizlenme ve goncalar oluşmaya başladığında orkidenizi eski yerine alabilirsiniz. Yeterli olgunluğa erişmiş ve iyi bakım yapılmış orkideler yeni yavrular verebilir. Yavruları nazikçe ayırıp çoğaltabilirsiniz.